Toespraak burgemeester Gebben 4 mei herdenking

De organisatie van het programma van 4 mei is in handen van de Stichting 4 mei herdenking Dronten. Vanwege de coronamaatregelen mag er geen publiek bij de plechtigheden aanwezig zijn. Voorafgaand aan de ceremonie op het Meerpaalplein is er om 19.00 uur een herdenkingsbijeenkomst die live te volgen is via youtube. De ceremonie zelf, met o.m. de Last Post, twee minuten stilte om 20.00 uur, het zingen van het Wilhelmus, de kranslegging en de toespraak van de burgemeester wordt door Omroep Flevoland live uitgezonden.

Dear Airgunners and family, This is the second year in a row that you have to follow this 4^th of May commemoration from a livestream. As a result of the corona virus, again you cannot make the crossing to the Netherlands to celebrate the commemoration with us. But nevertheless you are a little bit with us via the livestream. We wish you all a healthy year and hope to meet you again here on the Meerpaal-square next year.

Dames en heren, jongens en meisjes

Als burgemeester heb ik de afgelopen 14 jaar in mijn 4 mei-toespraken altijd gesproken over Herdenken en Vrijheid. Natuurlijk langs verschillende verhalen of thema’s, maar uiteindelijk zijn dat de terugkerende woorden: Herdenken en Vrijheid. De afgelopen 75 jaar associeerden wij Nederlanders vrijheid met woorden als: geen oorlog meer, geen bezetting door een vijand, vrij om te gaan en staan waar we willen. Veilig zijn. Leven zonder angst. Vrede en saamhorigheid.

Het jaarthema van 4 en 5 mei gaat het over het ‘Fundament van Vrijheid’ en de Denker des Vaderlands, Daan Rovers, schreef daarover het volgende:

“Nu er nog slechts enkelen in leven zijn die zich de Tweede Wereldoorlog actief herinneren, en het overgrote deel van de Nederlandse bevolking zelf nooit oorlog heeft gekend, is de huidige crisis de eerste grootschalige confrontatie met vrijheidsbeperking.”

De vrijheid die ons nu wordt ontnomen is natuurlijk niet te vergelijken met de verschrikkelijke omstandigheden tijdens de Tweede Wereldoorlog. En toch hadden we het afgelopen jaar ineens te maken met de avondklok, lege winkelstraten, kinderen die niet naar school konden, de lockdown, onveiligheid, gevaar voor gezondheid en polarisatie…76 jaar na de Tweede Wereldoorlog, kregen we door Covid-19 en de maatregelen die we allemaal moeten opvolgen om het virus eronder te krijgen, ineens weer te maken met beperking van onze vrijheid.

In essentie staat vrijheid voor: ‘de mogelijkheid om naar eigen wil te handelen.’ Zo simpel is het. Maar, vrijheid – en vrede – zijn als zuurstof. Het is een vanzelfsprekendheid en de waarde ervan wordt pas duidelijk als het geen vanzelfsprekendheid meer is. En als het dan geen vanzelfsprekendheid meer is, hoe gaan we daar dan mee om?

Wij leven gelukkig in een land waar totaal tegengestelde belangen naast elkaar mogen bestaan. ‘Agree to disagree’. We wisselen vrijelijk informatie met elkaar uit, we bediscussiëren, demonstreren en bekritiseren. Gelukkig mogen we dat doen. We mopperen soms, maar houden vol. We pionieren waar mogelijk, we zijn strijdbaar, we doen wat nodig is om het virus eronder te krijgen. We accepteren en ondergaan waar dat niet anders kan. Onze veerkracht is – na ruim een jaar – nog steeds zichtbaar en onzichtbaar aanwezig. Iedereen overleeft op zijn of haar eigen manier. Net als in de oorlog, heeft iedereen zijn eigen verhaal. Juist nu, ruim een jaar nadat we een onzichtbare gezamenlijke vijand kregen, is het zo belangrijk dat we blijven luisteren naar elkaars verhalen en begrip blijven hebben voor elkaar.

We staan hier vanavond stil bij degenen die ons ontvallen zijn, tijdens de Tweede Wereldoorlog en in andere missies. De generatie die heeft meegevochten om ons die vrijheid terug te geven is er bijna niet meer. Daarom is het belangrijk dat wij hun verhaal blijven vertellen aan onze kinderen en kleinkinderen. Dat we blijven luisteren naar deze verhalen, naar hoe het was, voor hen. We zijn deze generatie dankbaar, en ook hen die zich nu, in deze tijd, in de wereld inzetten voor vrijheid en vrede.

Laten we onverminderd samen blijven streven naar begrip, niet op zoek gaan naar wat ons scheidt, maar op zoek gaan naar wat ons bindt, op zoek naar vrede en saamhorigheid en  – uiteindelijk – vinden we onze vrijheid terug. Laten we  – nu meer dan ooit –  het herdenken respectvol voortzetten en doorgeven aan de generatie na ons. Zodat we nooit vergeten en we vrijheid nooit gaan zien als iets wat vanzelfsprekend is: toen niet, nu niet en in de toekomst niet…  

Jean Paul Gebben, burgemeester

4 mei 2021